નવી દિલ્હીઃ મોંઘવારીનો સામનો કરી રહેલા નાના રોકાણકારો માટે કોઈ સારા સમાચાર નથી. સરકારે સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી હતી કે સરકારી બોન્ડ પરની ઉપજમાં પીપીએફ, સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના અને વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજનાના વ્યાજ દરોમાં વધારો કરી શકે છે. પરંતુ સરકારે તેને જૂન ક્વાર્ટરના સ્તરે યથાવત રાખ્યો છે. હાલમાં, PPF પર 7.10 ટકા, સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજનામાં 7.60 ટકા અને વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના પર 7.40 ટકા વ્યાજ ઉપલબ્ધ છે.
નાણા મંત્રાલયના આર્થિક બાબતોના વિભાગે ઓફિસ મેમોરેન્ડમમાં જણાવ્યું હતું કે 1 જુલાઈથી 30 સપ્ટેમ્બર સુધીના ત્રિમાસિક ગાળા માટે નાની બચત યોજનાઓ પરના વ્યાજ દરો યથાવત રાખવામાં આવ્યા છે. આ દરો પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળાને અનુરૂપ રહેશે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી હતી કે આ વખતે રોકાણકારોને પોસ્ટ ઓફિસ સ્કીમ પર વધુ વ્યાજ મળી શકે છે. તેનું કારણ છેલ્લા એક વર્ષમાં સરકારી બોન્ડ પર યીલ્ડમાં વધારો હોવાનું માનવામાં આવે છે. આનાથી બોન્ડ સંબંધિત યોજનાઓ પર વ્યાજ દરમાં વધારો થવાની આશા જાગી છે.
ગોપીનાથ સમિતિની ફોર્મ્યુલા સરકારે સ્વીકારી ન હતી
એવું માનવામાં આવતું હતું કે 2011માં ગોપીનાથ કમિટીએ આપેલી ફોર્મ્યુલા અનુસાર નાની બચત યોજનાઓ પર વ્યાજ દરમાં 25 થી 100 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો થઈ શકે છે. કારણ કે બેન્ચમાર્ક 10-વર્ષના બોન્ડ પરની યીલ્ડ છેલ્લા એક વર્ષમાં 140 બેસિસ પોઈન્ટ્સ વધી છે. આ સમયગાળા દરમિયાન તે 6.04 ટકાથી વધીને 7.46 ટકા થયો છે. એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં તે સરેરાશ 7.31 ટકા હતો. જો આ ફોર્મ્યુલા લાગુ કરવામાં આવી હોત, તો પીપીએફનો દર વધીને 7.81 ટકા અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના અને વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજનાનો વ્યાજ દર આઠ ટકા થઈ શક્યો હોત.
જો કે દર વખતે આ ફોર્મ્યુલા અપનાવવામાં આવી નથી. જાન્યુઆરી-માર્ચ 2021 ક્વાર્ટરમાં સરેરાશ 10-વર્ષના બોન્ડની ઉપજ 6 ટકા કરતાં ઓછી હતી. આનો અર્થ એ થયો કે પીપીએફનો દર 6.25 ટકા હોવો જોઈએ જ્યારે વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજનાનો દર 6.75 ટકાથી વધુ ન હોવો જોઈએ. તદનુસાર, માર્ચ 2021 માં વ્યાજ દરમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો. પીપીએફ દર ઘટાડીને 6.4 ટકા, વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજનાનો દર 6.5 ટકા અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજનાનો વ્યાજ દર 6.7 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ આને લઈને ભારે હોબાળો થયો અને સરકારે આ કપાત પાછી ખેંચી લેવી પડી. ત્યારપછી નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી.